De geschiedenis van het circus begint zo’n 250 jaar geleden.
Het klassieke circus startte zijn reis met acrobaten, clowns en paarden, veel paarden. De bakermat van dat circus lag in Engeland. Via Frankrijk en Italië heeft circus zich over Europa verspreid en begon het zijn wereldreis.
Grote namen
Een aansprekende naam in de Nederlandse circusgeschiedenis is die van Oscar Carré die in 1887 het prachtige circusgebouw met zijn naam aan de Amstel in Amsterdam liet bouwen. Het begin van de vorige eeuw kende een bloeiperiode van het grote klassieke circus. Bekende namen uit die tijd zijn; Krone, Knie, Sarrasani en Strassburger.
Dieren in het circus
Dieren namen in de voorstellingen een belangrijke plaats in. Oog in oog staan met bijvoorbeeld een olifant kon ook alleen in het circus, met zijn reizende dierentuin. Het publiek vond het prachtig en circus zonder exotische (wilde) dieren was niet voor te stellen.
In de meeste landen in Europa zijn er nu regels welke dieren wel en welke niet in het circus mogen optreden.
Dat heeft er mede voor gezorgd dat er ook een stormachtige ontwikkeling aan de artistieke kant van het circus heeft plaatsgevonden. Een naam die je dan vaak hoort is die van het Canadese Cirque du Soleil. In ons land zijn Festival Circolo in Tilburg en Circusstad Festival in Rotterdam toonaangevende festivals waar sfeer en nieuwe circustrends centraal staan.
Bekende circusnamen in Nederland
Bekende circusnamen in Nederland zijn het circus van Toni Boltini dat rondtrok tot eind jaren zeventig. Boltini had een neus voor publiciteit en bedreef marketing avant la lettre. Hij bracht de toen populairste Nederlandse zangers; Rob de Nijs en Johnny Lion in de circustent en hield skelter races dwars door de piste.
Het circus van Herman Renz was lange tijd het grootste Nederlandse circus. Met het tragische overlijden van Herman en zijn vrouw Diana, door een koolmonoxide vergiftiging in hun woontrailer, verloor het zijn dynamische leider. Het circus heeft met wisselend succes tot najaar 2015 gereisd.
De nieuwe circusdirecteuren
Nieuwe circusdirecteuren geven ziel en zaligheid om met hun circussen de aansluiting met het "lastige" publiek te blijven houden. Maurice Veldkamp heeft met zijn Magic Circus een prachtige niche gevonden en afficheert zich als het Stadscircus. Kevin van Geet met circus Harlekino en Sander Balk met circus Salto zijn de jongste circusdirecteuren die vooral regionaal succesvol opereren.
Kerstcircus
Daarnaast heeft Nederland een traditie als het gaat om Kerstcircussen. Tussen begin december en begin januari worden op meer dan 20 plaatsen in Nederland met veel succes voorstellingen gegeven die een breed publiek de tent , het theater of het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam in lokt.
Acrobatiek
Acrobatiek is nog nooit zo divers geweest en circusmakers in het nieuwe, moderne circus kiezen steeds vaker voor een thematische invulling van hun voorstellingen. Maar ook binnen theater, ballet en opera is het allang gebruikelijk om circusacts te integreren.
Artiesten
Circus is niet uitsluitend voorbehouden aan artiesten die “tussen de wielen” zijn geboren en hun training van vader op zoon en van moeder op dochter hebben gekregen. In ons land alleen al, zijn er twee circusopleidingen op hbo-niveau. Hoe ziet het circus er vandaag dan uit? Eigenlijk was er nooit zo’n divers aanbod van circus als nu; in de tent, het circusgebouw, het theater of gewoon op straat. Circus is er in alle formaten en in alle soorten, klassiek en modern en altijd voor iedereen.
Fascinatie
We zullen tot in lengte van jaren gefascineerd blijven door artiesten die ons verrassen, verbazen en betoveren, door dingen te doen waarvan wij niet wisten dat het mogelijk was en die ons meevoeren in die fascinerende wereld die Circus heet.